Gelukkig zijn. Misschien wel het fijnste gevoel op aarde. Iets wat wij als mens allemaal nastreven. Maar waarom lukt het ons nooit om dit vast te houden? Waarom is geluk altijd van korte duur en wat kunnen we doen om dit wel vast te houden?
Kunnen we altijd gelukkig zijn?
Stel je het volgende scenario voor: je hebt je eigen bedrijf en bent maandenlang hard aan het werk voor een project en kan niet wachten tot het af is. “Als ik het project afgerond heb, ben ik zo gelukkig en trots op mijzelf!” Een paar weken later ben je klaar en je ervaart inderdaad een kort gevoel van geluk maar enkele uren later wordt dit geluk ingeruild voor stress omdat je nu een nieuwe opdracht moet zoeken. Geluk is vaak van korte duur. Maar hoe komt dit? Volgens Marcelino Lopez is de hoofdmissie van ons brein om te overleven en om voort te planten. Ons brein is gemaakt om geluk en liefde achterna te jagen, maar niet om die toestanden continue te ervaren. Want als we ons constant gelukkig zouden voelen, zouden we niks meer ondernemen in ons leven. En dat zou de kans op overleving en voortplanting in gevaar brengen. Daarom verlangen we constant naar meer en beter. Als we vervolgens hebben wat we willen, voelen we ons kort gelukkig. Maar vervolgens zullen we toch altijd weer meer én beter willen.
Onoplosbaar gelukigsparadox
Volgens Lopez draagt zoeken naar geluk eigenlijk een onoplosbare paradox met zich mee: naar geluk streven zorgt ervoor dat we onze omstandigheden willen verbeteren maar het daadwerkelijk ervaren van geluk maakt ons lui en dat is evolutionair gezien niet voordelig. Dat is ook waarom we het altijd maar kort ervaren. De grote geluksparadox wordt gecreëerd door twee onderdelen namelijk: onrealistische eigen verwachtingen en een ongelukkig brein.
Ten eerste wordt geluk verhoogd of verlaagd door de eigen verwachtingen en niet zozeer door de omstandigheden. Onderzoek naar geluk laat namelijk zien dat gelukkige mensen niet per se gelukkig zijn omdat ze zoveel hebben om gelukkig over te zijn. Het is juist andersom: hun gelukkige stemming zorgt ervoor dat ze sneller in die fortuinlijke omstandigheden terechtkomen. Daarnaast zijn mensen pas tevreden als hun verwachtingen overeenkomen met de werkelijkheid. Het probleem is: hoe meer welvaart en vrijheid we genieten, hoe meer onze verwachting de pan uit rijzen en hoe ongelukkiger we daarvan worden. Hierom zijn er knappe, rijke filmsterren die zwaar depressief zijn en bestaan er daklozen die in een staat van gelukzaligheid verkeren. Daarnaast leven we in een moderne tijd, met eindeloze keuze opties en beloften, wat ons niet gelukkiger maakt. We worden dagelijks op social media geconfronteerd met het feit dat het altijd beter kan. Onderzoek toont aan dat een op de drie mensen ongelukkiger weg gaat van Facebook dan toen ze erop gingen. Al die plaatjes van perfecte relaties, dure vakanties en mooie auto’s zorgen ervoor dat wij onze eigen verwachtingen veel hoger leggen. Soms zo hoog, dat we iets nastreven wat niet realistisch is en dit kan ons geluk in de weg staan. Als we een partner zoeken die zo knap is als de vrouwen en mannen die we op gefotoshopte beelden op Instagram zien, komen we van een koude kermis thuis. Want zeg nou eerlijk, hoe vaak komen we in het dagelijks leven zo’n perfect iemand tegen? Als jij constant op zoek bent naar een onrealistisch perfecte partner, ga je hem of haar nooit vinden.